CABR | Nationaal Archief
Hier kun je mijn artikelen lezen over mijn ervaringen in en met het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR), onderdeel van het Nationaal Archief. Sinds januari 2025 is het archief openbaar.
1: Een bezoek aan het oorlogsarchief
In 2003 ga ik voor het eerst naar het Nationaal Archief om de dossiers van mijn opa Bas te bekijken. Het is een harde confrontatie met de waarheid.
2: Who controls the present…
Een maand nadat ik de dossiers van mijn opa heb ingezien, ben ik op een stedentrip in Praag. Daar dringt pas echt goed door wat de nieuwe kennis over het verleden met me doet.
3: De familiefoto
In 2017 ontdek ik dat foto's uit de CABR- dossiers van mijn opa zijn gepubliceerd in een boek over de Waffen-SS. Op één van die foto's staat ook mijn vader, als zevenjarig jongetje, voor mijn opa in SS-uniform.
4: Het verhaal van 7 oktober 1934
In het dossier van mijn overgrootvader Willem zit een verklaring waarin is te lezen wanneer hij en zijn zoon Bas lid werden van de NSB en waarom. Op basis van die verklaring maak ik een reconstructie van die dag in 1934.
5: De advertentie
Waarom kozen sommige Nederlanders overtuigd de kant van het fascisme? En wat kan het CABR voor het beantwoorden van die vraag betekenen? In mijn zoektocht naar de waarheid vind ik een advertentie die veel pijnlijk duidelijk maakt.
6: Lijfwacht van Mussert
Mijn oudoom Wim Maan was in de oorlog lijfwacht van Mussert. Zijn vader en oudere broers waren al veel eerder lid geworden van de NSB. Hoe beïnvloedde dit hem bij zijn eigen keuzes en wat verklaarde hij daar zelf over na de oorlog? Zijn dossier in het CABR geeft antwoord…
7: Het speldje en het medaillon
Wat weet ik eigenlijk over mijn oma? Stond zij achter de politieke keuzes van haar man? Mijn conclusies hierover zijn gevormd door de documenten in het CABR, maar vooral door persoonlijke ervaringen.
8: NSB-kind
In de dossiers van het CABR lees ik over mijn familieleden, maar informatie over mijn vader ontbreekt. Wat maakte hij mee in de oorlog en wat deelde hij daarover met zijn omgeving?
9: Opvang of straf?
In 2022 komt met hulp van een medewerker van het Nationaal Archief een dossier boven water van mijn vader. Na de oorlog werd hij als NSB-kind gescheiden van zijn ouders. Wat er precies met hem gebeurde toen en waarom het zo ging, heeft hij zelf nooit begrepen. Lukt het mij…
10: Epiloog
Hoe verhoudt mijn familiegeschiedenis zich tot de bredere collectieve verwerking van ons oorlogsverleden? Mijn bezoek aan het museum Topographie des Terrors in Berlijn confronteerde me met de kwetsbaarheid die zowel nabestaanden van slachtoffers als daders voelen. In Nederland blijft de erfenis van het daderschap vaak onbesproken.
