Geschiedenis, onderwijs & daderschap

Hoe verhoudt mijn familiegeschiedenis zich tot de bredere collectieve verwerking van ons oorlogsverleden? Mijn bezoek aan het museum Topographie des Terrors in Berlijn confronteerde me met de kwetsbaarheid die zowel nabestaanden van slachtoffers als daders voelen. In Nederland blijft de erfenis van het daderschap vaak onbesproken.

In 2022 komt met hulp van een medewerker van het Nationaal Archief een dossier boven water van mijn vader. Na de oorlog werd hij als NSB-kind gescheiden van zijn ouders. Wat er precies met hem gebeurde toen en waarom het zo ging, heeft hij zelf nooit begrepen. Lukt het mij wel?

In de dossiers van het CABR lees ik over mijn familieleden, maar informatie over mijn vader ontbreekt. Wat maakte hij mee in de oorlog en wat deelde hij daarover met zijn omgeving?

Wat weet ik eigenlijk over mijn oma? Stond zij achter de politieke keuzes van haar man? Mijn conclusies hierover zijn gevormd door de documenten in het CABR, maar vooral door persoonlijke ervaringen.

Mijn oudoom Wim Maan was in de oorlog lijfwacht van Mussert. Zijn vader en oudere broers waren al veel eerder lid geworden van de NSB. Hoe beïnvloedde dit hem bij zijn eigen keuzes en wat verklaarde hij daar zelf over na de oorlog? Zijn dossier in het CABR geeft antwoord op deze vragen.

Waarom kozen sommige Nederlanders overtuigd de kant van het fascisme? En wat kan het CABR voor het beantwoorden van die vraag betekenen? In mijn zoektocht naar de waarheid vind ik een advertentie die veel pijnlijk duidelijk maakt.